Η τρομερή κρίση που επικρατεί ήδη στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου από την διαρκή αύξηση των μεταναστευτικών ροών και την αδυναμία αποσυμπίεσης λόγω της υποχρέωσης μας να τους διατηρούμε εκεί καθώς εάν μετακινηθούν δεν θα μπορούν - βάση της συμφωνίας Ε.Ε - Τουρκίας- να επαναπροωθηθούν, φαίνεται να είναι μόλις στην αρχή.
Τα επεισόδια που κλιμακώθηκαν επικίνδυνα στην εβδομάδα που πέρασε με τις συγκρούσεις αστυνομικών - κατοίκων σε Χίο και Λέσβο αλλά και τα θλιβερά γεγονότα ξυλοδαρμών αστυνομικών από τη μία αλλά και οι απαράδεκτες ενέργειες βίας από την πλευρά των αστυνομικών, είναι η έναρξη μιας σχεδόν εμφυλιοπολεμικής ατμόσφαιρας στη χώρα.
Τα κλειστά κέντρα, που αποτελούν επιλογή της κυβέρνησης καθυστέρησαν μήνες. Σήμερα η εικόνα των νησιών είναι τέτοια που δύσκολα θα γίνουν αποδεκτά αφού η πλειοψηφία των κατοίκων, δικαίως υποπτεύεται, ότι δεν θα αποσυμπιέσουν την κατάσταση αλλά μάλλον θα δώσουν νέες μεγαλύτερες διαστάσεις.
Δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων
Η Τουρκία στην προσπάθειά της να πιέσει την Ευρωπαϊκή Ένωση να ταχθεί δίπλα της στο πόλεμο κατά της Συρίας, απειλεί με πλήρες άνοιγμα των συνόρων και καταστρατήγηση της συμφωνίας, που έτσι κι αλλιώς παραβιάζεται συστηματικά. Εάν σήμερα έχουμε μια ροή καθημερινή που υπερβαίνει κατά μέσο όρο τους 200 πολύ σύντομα ο αριθμός θα δεκαπλασιαστεί. ήδη την προτελευταία ,μέρα του Φεβρουαρίου οι ροές στον Έβρο ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο. Οι πληροφορίες θέλουν την Τουρκική ακτοφυλακή να μην ασκεί τα καθήκοντά της, το ίδιο και τις αστυνομικές αρχές, διευκολύνοντας έτσι το έργο των παρακρατικών που ελέγχουν τις ροές.
Η έξαρση του προβλήματος όπως φαίνεται επιβάλλει άμεσες και σκληρές αποφάσεις από μέρους της Ελλάδας. Θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι η χώρα δεν έχει ανοιχτά σύνορα. Η Frontex και οι ΜΚΟ που λειτουργούν περισσότερο ως φορείς διευκόλυνσης, πρέπει αν τεθούν στο περιθώριο ή να αλλάξουν στάση. Η συμφωνία που είναι μια προβληματική "μισο - συμφωνία", πρέπει να ξανατεθεί σε ευρωπαϊκό πεδίο και μάλιστα άμεσα.
Η χώρα κινδυνεύει να μεταβληθεί σε μια τεράστια δεξαμενή Ασιατών και Αφρικανών που αναζητούν χωρίς να βρίσκουν διέξοδο στην Ευρώπη.
Τεράστιο και πολλαπλό το κόστος
Η Ελλάδα επιβαρύνεται με ποσά που δεν μπορεί να αντέξει. 2,5 δις ήταν μόνον οι επιπλέον δαπάνες υγείας, που αντιμετωπίσαμε χωρίς καμία βοήθεια από την Ε.Ε. Η συμμετοχή στο κόστος συντήρησης των δομών, στον εξοπλισμό, στην καθημερινή διατροφή αλλά και το κόστος δημοσίων υπηρεσιών και μετακινήσεων, παρότι δεν έχει μετρηθεί με ακρίβεια εκτιμάται ότι υπερβαίνει το 1 δις. Επίσης, η συμμετοχή στην κάλυψη επιδομάτων ασύλου, κόστους ενοικίασης κατοικιών και εκπαίδευσης είναι σημαντικό.
Οι τοπικές οικονομίες των νησιών έχουν πληγεί αποφασιστικά. Ο τουρισμός έχει κυριολεκτικά καταρρεύσει. Η κτηνοτροφία παρουσιάζει μεγάλα προβλήματα. Σχεδόν, όλες οι μονάδες παραγωγής, έχουν συστήματα ασφαλείας για ζωοκλοπές και πάλι δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν την κατάσταση.
Είναι λύση η διασπορά;
Πολλοί προτείνουν , μεταξύ αυτών και κόμματα, την μεταφορά μεγάλου αριθμού στην ενδοχώρα. Αυτό, όμως, είναι εξαρχής προβληματικό. Πρώτον γιατί θα περιορίσει την λύση της επαναπροώθησης , όσο ισχύει η συμφωνία και δεύτερον να σημάνει την έναρξη των ιδίων προβλημάτων σε πανελλήνιο επίπεδο. Η μετακίνηση όσων έχουν σοβαρές πιθανότητες ασύλου είναι μια λύση ανάγκης αλλά περιορισμένης σημασίας και χρόνου.
Η πραγματική διάσταση του προβλήματος
Το μεταναστευτικό, ανεξάρτητα από τον πολέμου στη Συρία, αφού ένας τεράστιος αριθμός εκατομμυρίων θα μετακινηθεί από Ασία και Αφρική αναζητώντας καλύτερες συνθήκες ζωής , ωθούμενος από λόγους οικονομικούς, πολιτικούς, κλιματικούς, είναι ένα πρόβλημα με τεράστιο βάθος και απίστευτες επιπτώσεις.
Κακώς, πολλοί το συνδέουν με τη γενικότερη αντίληψη μετακινήσεων που στην ιστορία πάντοτε ήταν κυρίαρχος παράγοντας. Η σημερινή προοπτική είναι είναι τέτοια που καμία αντιμετώπιση δεν μπορεί να είναι εύκολη ή ομαλή. Ακόμα και η μεταφορά πόρων μέσω της παγκοσμιοποίησης δεν κατόρθωσε να εξισορροπήσει την κατάσταση. Ίσως, μάλιστα την επιδείνωσε αφού τα κράτη που ωφελήθηκαν δεν έχουν καμία διάθεση να δεχτούν στο έδαφος τους μετανάστες.
Η σύνθεση του πληθυσμού που καθημερινά καταφθάνει στο Ελληνικό έδαφος φανερώνει την έκταση του ζητήματος . Έχουν εντοπιστεί περισσότερες από διακόσιες εθνότητες ή κρατικές οντότητες ανάμεσα στους προσερχόμενους. Περιπτώσεις όπως του Αφγανιστάν , όπου υπάρχει ένοπλη σύγκρουση σε κάποια σημεία του εδάφους, είναι ιδιαίτερα προβληματικές ως προς τη χορήγηση ασύλου. Πάντως, το γεγονός ότι μεσολαβούν πολλές χώρες ως την Ελλάδα είναι ένα ισχυρό επιχείρημα για την μη απονομή ακόμα και εάν προέρχονται από αυτές τις περιοχές.
Η πρόσφατη νομολογία
Η παρουσία του προέδρου του Ευρωπαϊκού δικαστηρίου, Έλληνα, του κ. Λίνου Αλέξανδρου Συτσιλιάνου που εξήγησε την πρόσφατη απόφαση του ανωτάτου δικαστικού οργάνου σύμφωνα με την οποία δικαιώθηκε το Ισπανικό κράτος για τις μαζικές απελάσεις , δείχνει το δρόμο για μια ριζοσπαστική αντιμετώπιση, σύννομη και ικανή να ανταποκριθεί στις έκτακτες συνθήκες.
Εμ. Ν. Κώνστας
